نیتروس اکساید
گاز نیتروس اکساید یا نیتروژن اکسید یکی از مهمترین گاز هایی است که در صنایع مختلف مثل صنعت خودرو از آن استفاده می شود. مولکول گاز نیتروس اکساید از ترکیب دو نوع اتم نیتروژن و اکسیژن ایجاد می شود. اکسیژن و نیتروژن دو نافلز بسیار مهم هستند که با یک دیگر پیوند کووالانسی برقرار می کنند و مولکول نیتروس اکساید ایجاد می شود. امروزه اکثر دانشمندان از انرژی ذخیره شده در پیوند کووالانسی بین اتم اکسیژن و نیتروژن برای مصارف مختلف استفاده می کنند.
ویژگی ها گاز نیتروس اکساید
مولکول نیتروس اکساید بو و مزه خاصی ندارد به همین دلیل تشخیص آن در محیط اطراف بسیار سخت است. این نوع مولکول یکی از مهمترین گازهای گلخانه ای است که برای طبیعت بسیار مضر است و باعث افزایش آلودگی هوا می شودنیتروس اکساید در دمای اتاق و فشار یک اتمسفر ، گازی بی رنگ و با بو و مزه ای شیرین دارد.
نیتروس اکساید آتش زا نیست اما در سوختن نقش دارد.
این گاز در دمای بالا به دو عنصر نیتروژن و اکسیژن تجزیه می شود.
فرآیند تجزیه در غیاب کاتلیست ها در دمای زیر 649 0C ناچیز است.
نیتروس اکساید مقداری در آب ، الکل و روغن ها حل می شود.
بیشترین استفاده نیتروس اکساید به عنوان گاز بیهوشی می باشد.
تولید و منشاء گازنیتروس اکساید:
از واکنش اسید نیتریک با برده های آهن می توان گاز نیتروس اکساید را تهیه نمود.
هم چنین اگر نیترات آمونیوم را تا دمای 270 تا 300 درجه سانتی گراد حرارت دهیم گاز نیتروس اکساید به همراه چند گاز دیگر تولید می شود که با انجام عمل جداسازی می توان گاز نیتروس اکساید خالص تهیه کرد.
کاربرد های گاز نیتروس اکساید
از این نوع گاز برای کاهش سوخت در انواع خودروهای سواری استفاده می شود.
• از این نوع مولکول گازی در علم پزشکی برای بیهوشی های کوتاه مدت در اتاق عمل و بی حسی موضعی در دندانپزشکی استفاده می شود. از این گاز به عنوان مسکن و داروی آرامبخش نیز استفاده می شود.
• در بسیاری از کشور های اروپایی از گاز نیتروس اکساید به عنوان یک ماده توهم زا و شادی آور استفاده می شود.
این مولکول بر روی هیپوتالاموس مغز تأثیر می گذارد و باعث افزایش تولید و ترشح سروتونین در بدن می شود و در نتیجه فرد احساس خوشحالی و شادی می کند. به همین دلیل استفاده از مولکول نیتروس اکساید در بین عموم مردم جرم محسوب می شود زیرا به مرور زمان باعث اعتیاد فرد می شود.
اطلاعات ایمنی گاز نیتروس اکساید
گاز نیتروس اکساید گازی غیرقابل‌اشتعال است اما بدلیل خاصیت اکسندگی که دارد در تداوم ثبات شعله می تواند موثر باشد.
لذا سیلندرهای گاز نیتروس اکساید می بایست در محیطی به دور از عوامل ایجاد کننده شعله انبارش و ذخیره شوند.
بعبارت دیگر سیلندرهای گاز نیتروس اکساید به هیچ وجه نباید در کنار سیلندرهای آتش زائی مثل هیدروژن ، متان و سایر هیدروکربن ها ذخیره و بارگیری شوند.
گاز نیتروس اکساید چون جزء گازهای مایع می باشد در استفاده از آن باید نهایت دقت و احتیاط را بکار برد و حتما از دستکش و عینک مخصوص استفاده کرد.
اگر فرد به مدت کوتاهی در معرض گاز نیتروس اکساید قرار گیرد بدلیل کاهش شنوائی و بینائی و کم شدن عملکرد اندام های حرکتی دچار بی حسی و بی هوشی می شود.
در صورتی که فرد مدت زمان بیشتری در معرض گاز نیتروس اکساید باشد با مشکلاتی مثل کمبود ویتامین B12 ، بی حسی ، عوارض جانبی بارداری و … مواجه خواهد شد.
عدم رعایت نکات ایمنی در مواجه با گاز نیتروس اکساید موجب کاهش اکسیژن خون و حملات قلبی و غش و ضعف می گردد.
گاز نیتروس اکساید می بایست به همراه 30% اکسیژن مصرف شود تا احتمال خطر ناشی از کاهش اکسیژن خون از بین برود.
استاندارد رنگ سیلندر نیتروس اکساید
سیلندرهای گاز نیتروس اکساید یکپارچه آبی سیر می باشند
استاندارد شیر سیلندر نیتروس اکساید
سیلندر گاز نتیروس اکساید دارای شیر راست گرد می باشد .
شیر سیلندرهای نیتروس اکساید معمولا DIN6 می باشد.
گرید های موجود:
%99.5-%99.998-%99.999-%99.9999
مخازن نگهداری:
نیتروس اکساید در کلیه سیلندر ها و مخازن تحت قشار قابل ذخیره سازی و حمل می باشد.
مواد سازگار و غیر سازگار:
نیتروس اکساید غیر خورنده می باشد.
این گاز می تواند در مجاورت بسیاری از فلزات معمولی قرار گیرد.
به علت وجود خاصیت اکسایدایزری(قابلیت ترکیب با اکسیژن) در نیتروس اکساید، کلیه تجهیزات به کار گرفته شده در مجاورت نیتروس اکساید به خصوص در فشار بالا باید عاری از هرگونه مواد احتراق پذیری مانند نفت،گریس و مواد دیگر باشد.
نیتروس اکساید می تواند باعث تورم برخی الاستومرها شود.